Βάζοντας κραγιόν σε ένα γουρούνι

Φωτογραφίες με φίλτρα, ρετούς, photoshop, deepfake videos, fake news, εικονική πραγματικότητα. Βρήκαμε την απάντηση στην ασχήμια των εαυτών μας και του κόσμου μας. Αντί να την αλλάξουμε, προτιμήσαμε να την μακιγιάρουμε όπως μας βολεύει.

Όταν πριν κάποια χρόνια το Photoshop έγινε ευρέως διαδεδομένο καταρρίφθηκαν μια σειρά από μύθοι. Ξαφνικά γινόταν εύκολα αντιληπτό ότι τα αψεγάδιαστα μοντέλα που χαζεύαμε στις διαφημίσεις και στις σελίδες των περιοδικών δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των κεφιών που είχε ο καλός Θεούλης και η φύση αλλά και των προσπαθειών ενός ταλαντούχου γραφίστα που με το κατάλληλο εργαλείο στα χέρια του μπορούσε να μετατρέψει σε κούκλα και την τελευταία… πανούκλα.

Σε έναν κανονικό κόσμο οι καταναλωτές θα έπρεπε να είχαν ξεσηκωθεί και να απαιτήσουν τότε την αλήθεια. Να εναντιωθούν στην απάτη που ζητούσε τα λεφτά τους και το έκανε με τρόπο πολύ πιο πειστικό από τις κάποτε φαιδρές φωτογραφίες του «πριν» και του «μετά» που χρησιμοποιούσαν οι προτεινόμενες μαγικές δίαιτες ή τα ινστιτούτα αισθητικής. Με το ρετούς η δουλειά έγινε πιο… επιστημονική, αλλά και πάλι δεν ήθελε πολύ μυαλό για να καταλάβεις ότι η εξαιρετικά διατηρημένη 60άρα καλλονή που διαφήμιζε προϊόντα αντιγήρανσης στην πραγματικότητα είχε ξεπηδήσει μέσα από ένα software και όχι από το διαμέρισμα της διπλανής πόρτας.



Ωστόσο αντί να απαιτήσουμε να μπει ένα φρένο στο ψέμα, γίναμε συνένοχοι ζητώντας κι εμείς αυτά τα εργαλεία. Και οι πάντα προσεκτικοί στα «θέλω» των καταναλωτών έμποροι της ανθρώπινης ματαιοδοξίας, μας το προσέφεραν απλόχερα.

Τώρα μπορείς και εσύ να ζήσεις το όνειρο. Τώρα μπορείς και εσύ να ζήσεις το απόλυτο ψέμα. Να βάλεις με το πάτημα ενός κουμπιού φίλτρα στις φωτογραφίες που τραβάς από την άνεση του κινητού σου και να παρουσιάσεις τον εαυτό σου ακριβώς όπως θα τον ήθελες. Χωρίς να χρειαστεί να μοχθήσεις για να το πετύχεις. Χωρίς να κουνήσεις οτιδήποτε άλλο εκτός από τον δείκτη του χεριού σου.

Και όπως έτσι το ψέμα έγινε η δεύτερη φύση μας. Αποδεκτό σε κάθε έκφανσή του. Ψεύτικα νιάτα, ψεύτικα χαμόγελα, ψεύτικη ομορφιά, ψεύτικα κορμιά.

Σε μια εποχή που η τεχνολογία μπορεί να είναι ταυτόχρονα σύμμαχος μα και δυνάστης, οι κοινοί θνητοί εντρύφησαν ακόμη περισσότερο στην δική της εικονική πραγματικότητα, εκθέτοντας εκτός από τα κορμιά τους ΚΑΙ τα μυαλά τους σε αυτήν την δίχως όρια στρέβλωση του κόσμου.



Το fake μπήκε παντού. Στον τρόπο που ενημερωνόμαστε, στις φιλτραρισμένες ειδήσεις που μαθαίνουμε, στις απίθανες θεωρίες που αναπτύσσονται και βασίζονται όλες σε ένα ψέμα. Οι ειδικοί, οι επιστήμονες, οι αυθεντίες πέθαναν μπροστά στην ανάγκη μας να «ταΐσουμε» το «εγώ» μας με αυτοεκπληρούμενες προφητείες που απλά συντηρούν την δική μας αντίληψη για τον κόσμο.

Σε αυτόν τον «βωμό» όλοι και τα πάντα γίνονται θυσία. Δίχως αναστολές και ντροπές, κοπτοράπτες και μονταζιέρες πιάνουν δουλειά προκειμένου να παρουσιάσουν στους απανταχού «πιστούς» την «αλήθεια» που τους ταιριάζει, την «αλήθεια» που τους βολεύει, την αλήθεια που αργοπεθαίνει και έχει μπει εδώ και πολύ καιρό στην εντατική, χωρίς πολλές ελπίδες να ανακάμψει.

Κάποτε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, αναφερόμενος στην αλλαγή στάσης του αντιπάλου του για τις εκλογές και στις προσπάθειες εξωραϊσμού του προφίλ του, είχε πει: «Μπορείς να βάλεις κραγιόν σε ένα γουρούνι, αλλά θα παραμείνει ένα γουρούνι και τίποτα παραπάνω».

Ένας σπουδαστής του Κέντρου Αθλητικού Ρεπορτάζ είχε χρησιμοποιήσει μια παράφραση αυτής της ατάκας σε ένα κομμάτι του. Συγγνώμη και από τους δύο για το «copy paste» και κυρίως συγγνώμη από τα γουρούνια για τον τίτλο του παρόντος κειμένου. Αλλά είναι δύσκολο να περιγράψεις το πώς στις μέρες μας οι άνθρωποι, σε αντίθεση με τα καημένα τα γουρούνια, θεωρούν ότι με λίγο κραγιόν στις φάτσες τους θα γίνουν καλύτεροι…